بررسی اختلالات رشد جنین
بررسی اختلالات رشد جنین
درصدی از نوزادان در دو انتهای طیف رشد جنین به دنیا می آیند. در یک انتهای این طیف نوزادان ماکروزوم (با وزن بیشتر از 4 کیلوگرم) به دنیا می آیند و در انتهای دیگر طیف نوزادان با وزن کم هنگام تولد (وزن کمتر از 2500 گرم) قرار دارند.
نوزادان با وزن کم هنگام تولد خود به دو دسته تقسیم می شوند: نوزادان پره ترم و نوزادان ترم.
اهمیت محدودیت رشد جنین در بالا بودن میزان مورتالیته و مرگ ومیر آن است. به طوری که میزان مورتالیته نوزادی در این گروه 1% بوده (در مقایسه با 0.2% در نوزادان با وزن طبیعی موقع تولد) و باعوارض زودرس و موقتی همچون هیپوگلیسمی، هیپوترمی، آسپیراسیون مکونیوم و عوارض دیررس و ماندگار همچون اختلال در یادگیری همراه است. زایمان زودرس در این بیماران نسبتا شایع است.
ماکروزوم بودن جنین، یکی از علل دیستوشی های زایمانی محسوب می شود که می تواند عوارض مادری و نوزادی وخیمی را دنبال کند. متاسفانه هیچ یک از روش های تخمین وزن جنین از دقت و حساسیت بالایی برخوردار نیست و در واقع جثه جنین در پیش اگهی زایمان به تنهایی چندان ارزشمند نیست و آنچه حائز اهمیت است مناسب بودن جثه جنین با ابعاد لگن مادر می باشد.
رشد طبیعی جنین
عوامل تعیین کننده رشد جنین از نظر متخصص زنان عبارتند از:
- تامین مواد غذایی توسط مادر: مثلا افزایش و کاهش دسترسی جنین به گلوکز مادر، رشد جنین را تحت تاثیر قرار می دهد. هیپرگلیسمی بیش از حد سبب ماکروزومی می شود در حالیکه کاهش میزان گلوکز با محدودیت رشد جنین در ارتباط است.
- انتقال مواد غذایی توسط جفت
- پتانسیل رشد جنین که تحت تاثیر ژنوم جنین قرار دارد. مکانیسم های سلولی و مولکولی دقیقی که رشد طبیعی جنین را موجب می شوند ناشناخته است. در اوایل زندگی جنینی، ژنوم جنین تعیین کننده اصلی رشد است اما در مراحل بعدی حاملگی عوامل محیطی، تغذیه ای و هورمونی اهمیب بالایی پیدا می کنند. همچنین بین میزان لپتین که محصول پروتئین ژن چاقی است و وزن هنگام تولد ارتباط وجود دارد.
وضعیت رشد و تکامل جنین های مبتلا به محدودیت رشد در دوره بعد از تولد به عامل به وجود آورنده محدودیت رشد، وضعیت تغذیه در دوران شیرخوارگی و محیط احتماعی بستگی دارد. نوزادانی که در اثر ناهنجاری های مادرزادی، عفونت های ویروسی یا اختلالات کروموزومی و یا به علت جثه مادر دچار محدودیت رشد شده اند، به طور تیپیک در سرتاسر طول عمر کوچک باقی می مانند. اگر محدودیت رشد ناشی از نارسایی جفت باشد، نوزادان برای رسیدن به پتانسیل ارثی رشد خود اغلب باید رشد سریعی را سپری کنند. به طور مشابه، پیامدهای جنین های مبتلا به محدودیت رشد از نظر تکامل عصبی، هم تحت تاثیر محیط قبل از تولد و هم تحت تاثیر محیط بعد از تولد قرار می گیرد. نوزادانی که در خانواده های دارای وضعیت اجتماعی-اقتصادی بالا به دنیا می آیند، در مقایسه با نوزادانی که در خانواده های فقیر متولد می شوند مشکلات تکاملی کمتری را نشان می دهند. برای بررسی دقیق این مشکلات لازم است بیمار به طور دقیق توسط متخصص زنان معاینه شود.
سایر خدمات دکتر زهرا سیفی متخصص زنان غرب تهران به شرح زیر هستند:
