تخمدان پلی کیستیک
سندروم تخمدان پلی کیستیک
سندروم تخمدان پلی کیستیک ، یک ناهنجاری هورمونی رایج در میان زنان در سن تولید مثل می باشد. زنان دارای این سندروم ، دارای دوره های قاعدگی نامنظم و طولانی و سطوح هورمون مردانگی اضافی ( اندروژن ) می باشند.
در تخمدان ها مجموعه های کوچک بی شماری از مایع ( فولیکول ) رشد کرده و تخمدان ها قادر به آزاد کردن منظم تخم نمی باشند.
علت دقیق این سندروم هنوز معلوم نشده است. تشخیص زود هنگام و درمان بهمراه کاهش وزن می تواند خطر مشکلات دراز مدت از قبیل دیابت نوع 2 و بیماری قلبی را کاهش دهد.
علائم تخمدان پلی کیستیک
علائم و نشانگان سندروم تخمدان پلی کیستیک ، اغلب در طول اولین دوره قاعدگی در طول بلوغ اتفاق می افتد. گاهی اوقات بعدا در واکنش به افزایش قابل ملاحظه وزن، رشد پیدا می کند.
علائم این سندروم ، متغیر می باشد. تشخیص این سندروم زمانی انجام می شود که شما حداقل دو مورد از موارد زیر را تجربه کرده باشید:
- دوره های قاعدگی نامنظم : چرخه های قاعدگی نامنظم یا طولانی، رایج ترین علامت این سندروم است. برای مثال ، شما گاهی کمتر از 9 قاعدگی در طول سال دارید و فاصله بین دو دوره، بیش از 35 روز بوده و هر دوره قاعدگی بسیار سنگین می باشد.
- آندروژن اضافی : سطوح بالا رفته هورمون های مردانه ، علائم فیزیکی از قبیل افزایش موی بدن و صورت و گاهی آکنه شدید و طاسی مردگونه را به همراه دارد.
- تخمدان های پلی کیستیک : تخمدان های شما گاهی بزرگ شده و حاوی فولیکول هایی می شوند که تخم ها را احاطه می کند. در نتیجه، تخمدان ها نمی توانند عملکرد خود را به طور منظم انجام دهند.
لازم به ذکر است در صورت چاق بودن شما ، علائم و نشانگان این سندروم ، شدیدتر خواهند بود.
چه زمان باید توسط پزشک معاینه شویم ؟
در صورت نگران بودن درباره دوره های قاعدگی و در صورت تجربه کردن ناباروری یا در صورت داشتن علائم آندروژن اضافی مثل بدتر شدن پرمویی ، آکنه یا طاسی مردانه ، به پزشک مراجعه کنید.
علل تخمدان پلی کیستیک
علت دقیق سندروم تخمدان پلی کیستسک ، نامعلوم است. فاکتورهایی که در این زمینه ایفای نقش می کنند عبارتند از :
- انسولین اضافی : انسولین ، هورمون تولید شده در پانکراس است که به سلول ها امکان استفاده از قند را بعنوان منبع اصلی انرژی می دهند.
اگر سلول های شما در برابر عملکرد انسولین مقاوم شوند ، سطوح قند خون بالا رفته و بدن ، انسولین بیشتری تولید می کند. انسولین اضافی باعث افزایش تولید اندروژن و ایجاد مشکل در تخمدان می شود.
- التهاب سطح پایین : این عبارت برای توصیف تولید موادی توسط گلبول های سفید خون برای مبارزه با عفونت می باشد.
تحقیقات نشان می دهد که زنان دارای سندروم تخمدان پلی کیستیک ، دارای نوعی التهاب سطح پایین هستند که تخمدان های پلی کیستسک را برای تولید آندروژن تحریک می کند و می توان به بروز مشکلات قلبی و عروقی منجر شود.
- وراثت : تحقیقات نشان می دهد که برخی ژن های خاص با سندروم تخمدان پلی کیستیک ، ارتباط دارند.
- اندروژن اضافی : تخمدان ها به طور ناهنجار سطوح بالایی از اندروژن را تولید کرده ، باعث پرمویی و تولید آکنه می شوند.
تشخیص تخمدان پلی کیستیک
هیچ تستی که بتواند قطعا سندروم پلی کیستیک را تشخیص دهد وجود ندارد.
پزشک متخصص زنان و زایمان در راستای تشخیص این بیماری ، درباره تاریخچه پزشکی شما سوالاتی را می پرسد.
این سوالات شامل دوره های قاعدگی و تغییرات وزن می باشد.
یک آزمایش فیزیکی ؛ شامل کنترل کردن علائم رشد موی اضافی ، مقاومت انسولین و آکنه نیز جهت تشخیص قطعی درخواست می شود.
این آزمایشات عبارتند از :
- آزمایش لگن : خون شما برای ارزیابی سطوح هورمون ، تجزیه و تحلیل می شود.
این تست گاهی نمی تواند برخی علل ناهنجاری های قاعدگی یا اندروژن بیش از حد را که باعث بروز این سندروم شده است، تشخیص دهد.
به منظور ارزیابی مقاومت گلوکز و سطح کلسترول و تری گلیسیرید در زمان ناشتا بودن ، باید تست خون دیگری انجام دهید.
- سونوگرافی : پزشک ، شکل ظاهری تخمدان ها و ضخامت پوشش داخلی رحم شما را بررسی می کند.
یک ابزار عصا مانند ( مبدل ) در واژن قرار داده می شود. مبدل ، امواج صوتی را ساطع می کند که در صفحه نمایشگر کامپیوتر ، تبدیل به تصویر می شوند.
اگر این سندروم در شما تشخیص داده شود ، پزشک تست های دیگری را برای این مشکل ، توصیه می کند. این تست ها عبارتند از:
- بررسی دوره ای فشار خون ، مقاومت گلوکز و سطوح کلسترول و تری گلیسیرید
- غربالگری افسردگی و اضطراب
- غربالگری آپنه خواب انسدادی
درمان سندورم پلی کیستیک چگونه است ؟
درمان این سندروم ، بر روی مدیریت دغدغه های فردی از قبیل ناباروری ، پرمویی ،آکنه یا چاقی متمرکز می باشد. درمان خاص شامل تغییرات سبک زندگی یا دارو می باشد.
تغییرات سبک زندگی
پزشک ، کاهش وزن از طریق رژیم کم کالری به همراه فعالیت ورزشی ملایم را توصیه می کند.
حتی یک کاهش متوسط وزن مثلا 5 درصد وزن بدن تان ، می تواند موقعیت را بهبود بخشد.
کاهش وزن باعث افزایش یافتن تاثیر داروی تجویز شده توسط پزشک شده و به ناباروری نیز کمک می کند.
داروها
برای تنظیم چرخه قاعدگی ، پزشک موارد زیر را تجویز می کند:
- ترکیب قرص های کنترل بارداری : قرص هایی که حاوی استروژن و پروژسترون هستند ، تولید اندروژن را کاهش داده و استروژن را تنظیم می کنند.
- تنظیم هورمون ها : می تواند خطر سرطان اندومتریال را کاهش داده و خونریزی ناهنجار ، رشد موی اضافی و آکنه را درمان کند.
- به جای قرص ها ، شما می توانید از یک دستبند یا یک حلقه واژن که حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون است ، استفاده کنید.
پروژستین درمانی
مصرف پروژستین برای یک دوره 10 تا 14 روزه به مدت یک تا دو ماه ، می تواند دوره های قاعدگی را تنظیم کرده و از شما در برابر سرطان اندومتریال محافظت کند.
پروژستین درمانی، سطوح آندروژن را بهبود نداده و از بارداری پیشگیری نمی کند.
قرص های ریز فقط پروژستین یا دستگاه درون رحمی حاوی پروژستین ، در صورت تمایل به اجتناب از بارداری ، گزینه بهتری به شمار می آید.
برای کمک به تخمک گذاری، پزشک چه مواردی را تجویز می کند ؟
- کلومیفن : این داروی ضد استروژن خوراکی در طول بخش اول چرخه قاعدگی شما مصرف می شود.
- لتروزول : این درمان سرطان پستان می تواند برای تحریک تخمدان ها مورد استفاده قرار گیرد
- متفورمین : این داروی خوراکی برای دیابت نوع 2 ، مقاومت انسولین را بهبود داده و سطوح انسولین را کاهش می دهد. اگر با استفاده از کلومیفن باردار نمی شوید غ پزشک ، متفورمین بیشتری را تجویز می کند.
- گنادوتروپین : این داروهای هورمونی نیز از طریق تزریق وارد بدن می شوند.
پزشک ، برای کاهش رشد موی اضافی چه درمان یا داروهایی تجویز می نماید ؟
- قرص کنترل بارداری : این قرص ها تولید اندروژن را که باعث رشد موی اضافی می شود ، کنترل می کنند.
- اسپیرونولاکتون : این دارو ، تاثیرات اندروژن در پوست را مسدود می کند. این دارو در صورت باردار بودن یا قصد باردار شدن ، تجویز نمی شود
- افلورنیتین : این کرم می تواند رشد مو در صورت زنان را کند نماید
- الکترولیز : یک سوزن ریز در هر فولیکول وارد می شود. این سوزن ، یک پالس جریان الکتریکی را ساطع کرده و در نهایت فولیکول را تخریب می کند. شما به چند دوره درمان نیاز خواهید داشت.
